Tasarımımın Patentini Alabilir Miyim?

Öncelikle, ülkemizde çok karıştırılan kavramlar olan tescil ile patent kavramına kısaca değinmek istiyorum. Tasarımımızın veya markamızın patentini alamayız. Tasarım, aynı markada olduğu gibi tescil ile korunur.

Buluşların belli şartları sağlaması halinde patentini almak için başvuruda bulunulabilir. Patent, sanayiye uygulanabilir buluşlara, resmi organlarca düzenlenen ve izinsiz kullanımları belirli bir süre engelleme yetkisi veren resmi nitelikte bir belgedir.

Sınai Mülkiyet Kanunu madde 55’te ise tasarım şu şekilde tanımlanmıştır:

“Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür.”

Yani tasarımların, buluşta arandığı gibi sanayiye uygulanabilir olma koşulunu sağlaması beklenmiyor. Tasarım, kısaca ürünün görünümünü ilgilendiren bir fikri mülkiyet hakkıdır. Tescilli tasarımların koruma süresi, başvuru tarihinden itibaren 5 yıldır, ve tescilin 5’er yıllık dönemler halinde yenilenmesi şeklinde 25 yıla kadar uzatılabilir. Tescilsiz tasarım ise, korunması talep edilen tasarımın Türkiye’de ilk kamuya sunulma tarihinden itibaren 3 yıldır.

Aynı maddenin son fıkrasında ise, tasarımların nasıl korunduğu düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre;

“Tasarım; bu Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.”

Tasarım tescil edildikten sonra, hak sahibine tanınan münhasır haklar vardır. Bu haklar Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 59. Maddesinde şu şekilde açıklanmıştır.

“Tasarımdan doğan haklar münhasıran tasarım sahibine aittir. Üçüncü kişiler, tasarım sahibinin izni olmadan koruma kapsamındaki tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünü üretemez, piyasaya sunamaz, satamaz, ithal edemez, ticari amaçlı kullanamaz veya bu amaçlarla elde bulunduramaz ya da bu tasarım veya tasarımın uygulandığı ürünle ilgili sözleşme yapmak için öneride bulunamaz.”

Eğer tasarım tescil edilmemiş ise, sayılan haklar sadece korunan tasarımın aynısının veya genel izlenim itibarıyla ayırt edilemeyecek kadar benzerinin kopyalanması halinde söz konusu olacaktır.

Tasarım tescil başvurusunda bulunması gereken belgeler ise, aynı kanunun 61. Maddesinde ve Sınai Mülkiyet Kanununun Uygulanmasına dair Yönetmelikte düzenlenmiştir. Tescil edilmesi gereken bir tasarımınız varsa, bir marka patent vekilinden veya fikri mülkiyet hakları alanında uzman bir avukattan danışmanlık almanız, ileride doğabilecek hak kayıplarından sizi koruyacaktır.