Kiraya Verenin Hapis Hakkı Nedir?

Taşınmaz kiralarında kiraya verenin hapis hakkının neleri kapsadığı konusu oldukça önem arz etmektedir. Kiraya verenin taşınmaza ilişkin kiralarda hapis hakkı, işlemiş bir yıllık ve işlemekte olan altı aylık kira bedelinin teminatı olmak üzere, kiralananda bulunan ve kiralananın döşenmesine ya da kullanılmasına yarayan taşınırlar üzerindedir.

Kiraya verenin hapis hakkı alt kiracıyı da etkilemektedir. Alt kiracı bir diğer değişle; kiracının kiracısı, asıl kiracıya olan kira borcunu geçmemek üzere, alt kiracının kiralanana getirdiği aynı nitelikteki taşınırları da kiraya verenin hapis hakkı kapsamına girmektedir. Kiracının haczedilemeyen malları üzerinde kiraya verenin hapis hakkı kullanılamaz. Üçüncü kişilerin, kiraya verenin kiracıya ait olmadığını bildirdiği ya da bilmesi gerektiği eşya ile çalınmış, kaybolmuş veya başka bir şekilde malikinin elinden rızası dışında çıkmış eşya üzerindeki hakları, kiraya verenin hapis hakkından önce gelmektedir.

Kiracı tarafından kiralanana getirilen eşyalar üzerinde, kiraya verenin hapis hakkı bulunmamaktadır. Kiracı, taşınmaz veya kiralananda bulunan taşınırları başka bir yere taşımak istediği takdirde, kiraya veren Sulh Hukuk Mahkemesine başvurarak alacağı karar ile alacağını güvence altına alınmasını sağlayacak miktarda taşınırı alıkoyma hakkı vardır. Ayrıca kiraya veren icra takibi yapmak suretiyle de kiralanandaki taşınmazlara haciz işlemi uygulanmasını icra müdüründen yasal süre içerisinde itiraz olmaması halinde talep etme hakkı bulunmaktadır.

Alıkoyma kararına rağmen eşyalar gizlice ya da zorla götürülmesi halinde eşyaların götürüldüğü günden itibaren on gün içerisinde cebri icra yoluna başvurulması gerekmektedir. Ayrıca, kolluk gücüne başvurularak eşyaların iadesi sağlanabilmektedir. Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 23.06.2008 tarihli 8105 E. 8757 K. Sayılı kararı uyarınca “ Davalı davaya cevap dilekçesinde ve yargılama aşamasındaki beyanlarında dava konusu menkul eşyaların davacının kira borcu nedeniyle kendisinde teminat olarak kaldığını ve hapis hakkı bulunduğunu savunmuştur. Hemen belirtmek gerekir ki, Türk Borçlar Kanunu’nun 267. Maddesi uyarınca kiralayanın menkul mallar üzerinde kira borcundan dolayı hapis hakkı bulunmaktadır. Davalının davacıdan kira alacağı bulunduğu da az yukarıda anılan mahkeme kararı ile sabit olduğuna göre davalının kanundan kaynaklanan hapis hakkını kullanabileceğinin kabulü gerekmektedir”, şeklinde ki kararında da hapis hakkının sınırları karara bağlanmıştır.

Avukat Gizem GONCE