Miras Hukukunda Mirasçılıktan Çıkarma Nedir?

Siz değerli okuyucularıma bu makalemde, mirasçılıktan çıkarma (ıskat) nedir ve saklı paylı mirasçımı mirasımdan nasıl çıkartabilirim sorularına cevap vermeye çalışacağım.

Türk Medeni Kanunu 510. madde; Aşağıdaki durumlarda miras bırakan, ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir:

 1. Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,

2. Mirasçı, miras bırakana veya miras bırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.

Şeklinde düzenlenmiştir.

Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 26.11.2013 tarihli 2013/ 15148 Esas 2013 / 16683 Karar sayılı kararında; “Mirasçılıktan çıkarma bir diğer adı ile mirastan ıskat, saklı payın temelini teşkil eden aile dayanışmasını zedelediği hallerde, saklı paylı mirasçıyı mirasından uzaklaştırma olanağını miras bırakana tanıyan ölüme bağlı bir tasarruftur. Bu tasarruf ile vasiyetçi saklı paylı mirasçısını miras hakkından ve saklı payından yoksun bırakır.” şeklinde tanım yapılmıştır.

Miras bırakan Türk Medeni Kanunu’nda öngörülen nedenlere dayanarak ölüme bağlı tasarrufla vasiyetname ya da miras sözleşmesiyle mirasçılarından birini veya birkaçını mirasından çıkartabilir. Yeni Türk Medeni Kanunu ile mirastan çıkarma terimi yerine mirastan ıskat terimi kullanılmaktadır. Mirastan çıkarılan mirasçı veya mirasçıların çıkarma sebeplerinin var olmadığından bahsederek, mirasçılıktan çıkarma tasarrufunun iptalini isteme hakkı bulunmaktadır.

Mirasçılıktan çıkarma, miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarrufla örneğin vasiyetname ile saklı pay sahibi mirasçısını, miras hakkından ve saklı payından ötelemesi anlamına gelmektedir. Mirasçılıktan çıkarma yalnızca ölüme bağlı bir tasarruf ile mümkün olmaktadır.

Mirasçılıktan çıkarılmasının muhatabı yalnızca saklı paylı mirasçılardır. Saklı paylı olmayan mirasçılar, için ıskat söz konusu olmamaktadır. Bunun sebebi ise, miras bırakan saklı paylı mirasçısının olmadığı durumda terekesinin tamamında tasarruf hakkına sahiptir. Mirasçılıktan çıkarma nedenleri, ölüme bağlı tasarrufun yapıldığı tarihte örneğin resmi vasiyetname tarihinde ve öncesinde mevcut olmalıdır.

Türk Medeni Kanunu’nda cezai nitelikli mirasçılıktan çıkarma ve hukuki nitelikte yani borç ödemekten acizlik nedenine dayalı olarak mirasçılıktan çıkarma olmak üzere iki şekilde düzenleme bulunmaktadır. Her iki mirasçılıktan çıkarma durumunun amacı ve koşulları birbirinden farklıdır. Fakat her ikisi içinde iptal davası açılabilmektedir.

Mirasçılıktan çıkartılan kişi murise mirasçı olma sıfatını kaybederek miras hakkından yoksun kalmaktadır. Mirastan çıkartılan mirasçı terekeden mal talep etme ve tenkis davası açma haklarını da kaybetmektedir. Mirasçılıktan çıkartılan mirasçının altsoyu, mirasçılık belgesi talep etme hakkına sahiptir. Yasal nedenleri bulunmadıkça muris mirasçıyı mirasçılıktan çıkartamaz. Aksi durumda mirasçılıktan çıkartılma tasarrufu iptal davasına konu olmaktadır. Miras bırakan keyfi bir davranışla mirasçısını mirasından ıskat edememektedir.

Avukat Gizem GONCE